تحقیق حاضر با عنوان انسان مؤمن از دیدگاه سوره مؤمنون می­باشد. ایمان فضای خرمی و نشاط وجود مؤمن است تمام اوصاف و اعمال، در قلمرو ایمان، رنگ توحیدی می­یابد. هر یک از صادرات فکری و عملی انسان، سهمی و بهره­ای از ایمان دارد و زیرمجموعه قلب و دل آدمی و تحت تأثیر اعتقاد آدمی بوده و هریک از جلوه­های وجود او نمایشگر بخشی از ایمان هستند. ایمان اجزائی دارد که از آن جمله انجام عبادات و رعایت یکسری ویژگی­های اخلاقی و رفتاری است. سوره مومنون از دو جنبه عبادی، اخلاقی و رفتاری قابل بررسی می­باشد. در اهمیت عبادت همین بس که در قرآن کریم به عنوان هدف خلقت معرفی شده است و نیز عبادت سرلوحه دعوت پیامبران قرار دارد و اینکه اگر کسی از عبادت سرپیچی کند و استکبار بورزد سرنوشت او جهنم خواهد بود. عبادت نهایت خضوع و تذلل و فرمانبری از خداوند متعال است و خداوند در سوره مومنون ویژگی­های عبادی مومنان را شامل: خشوع در نماز، پرداخت زکات، محافظت بر نماز، ایمان به خداوند و شرک نورزیدن به او، می­باشد. و محقق در فصل دوم به این ویژگی­ها پرداخته است. و در فصل سوم به بیان ویژگی­های اخلاقی و رفتاری پرداخته است. اخلاق الهی با ایمان افراد همراه است و دستورات و الزامات اخلاقی، دستورات دینی نیز هست. در میان همه ادیان و در دیار همه مربیان الهی، اخلاق دارای جایگاه ویژه­ای است در دین اسلام نیز اخلاق از اهمیت خاصی برخوردار است در سوره مومنون، این ویژگی­ها شامل: رویگردانی از لغو، پاکدامنی و حفظ عفت، حفظ امانت و عهد، ترس از خوف الهی، انجام سریع خیرات می­باشد. از این­رو در این تحقیق سعی شده که مخاطب تا حدی با ویژگی­های مؤمنان در سوره­ی مؤمنون در غالب دو فصل آشنا شود.

کلید واژه­: مؤمن، سوره مؤمنون، خشوع

فاطمه باقري طلبه مدرسه الزهراء(س) اراك

با بررسی« فواید محبت و رابطه ی آن با نصرت نسبت به امام زمان( عجل الله تعالی فرجه الشریف) از دیدگاه آیات و روایات» می توان به علتِ قرار دادن محبت در وجود انسان ها پی برد. چون خداوند حکیم است پس قطعا از آفرینش محبت در فطرت انسانها هدفی داشته و قرار است این گوهر ارزشمند در طی مسیر عبودیت یاری گر او باشد به همین دلیل محقق در نظر دارد با بررسی معنای محبت و تبیین جایگاه آن به اهمیت این موضوع بپردازد و اینکه هر قدر بر میزان معرفتمان نسبت به حضرت صاحب الزمان(علیه السلام) بیفزاییم، قهرا بر محبت وگرایش قلبی ما نسبت به وجود ایشان افزوده می شود و در پی آن اطاعت و تبعیت از امام هم اوج می گیرد. این امر نشان می دهد مفهوم محبت با سایر مفاهیم هم ارتباط دارد، پس می توان ارتباط محبت را با تقوا، اخلاص و انتظار بررسی نمود و به این نتیجه دست یافت، که با پرورش محبت می توان به آثار و فواید آن رسید و هم سعادت دنیا و آخرت را به دست آورد. در این میان نکته بدیعی که محقق قصد تبیین و توضیح آن را دارد این است: که یکی از آثار مهم محبت، نصرت امام زمان(علیه السلام) و اقسام آن است که تاکنون از این امر غفلت شده و به طور مفصل به آن پرداخته نشده است تا با معرفت به این موضوع باب جدیدی در زندگی انسان ها و محبتی که نسبت به امام غریبشان دارند، باز شود و از هر درجه ای از محبت امام در مسیر نصرت ایشان بهره مند شوند. این موضوع در حوزه مسائل کلامی جای دارد و دارای ارتباط با مباحث اخلاقی و فقهی نیز می باشد به دلیل ارتباط با موضوعات دیگر در حوزه اخلاق و احکام در نگارش تحقیق فوق از منابع کتابخانه ای و اسناد دینی در حوزه های مختلف  بهره برداری شده است این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی نگاشته شده و سعی در ارائه راهکار های عملی نسبت به موضوع نصرت دارد.

کلید واژه: محبت، نصرت، رابطه محبت ونصرت، امام زمان (علیه السلام)

مينا دژند طلبه فارغ التحصيل از مدرسه الزهراء(س) اراك

از جمله دغدغه های اصلی انسان‌ در طول دوران حیات خود این است که سرانجام تمامی کارها و مسائل زندگی‌اش به نیکویی ختم گردد، این مسئله را با تأمل بر سیر تاریخ و زندگی گذشتگان به وضوح می­توان یافت. در متون دینی، توجه خاصی به این مهم گشته است. برای اذهان جستجوگر پس از مواجه شدن با این همه توجه روی یک نقطۀ خاص، میل و رغبتی پیش می­آید تا علت این همه توجه را بیابند لذا ما نیز بر آن شدیم تا به روش توصیفی و تحلیلی به بازکردن جنبه­های مختلف این موضوع بپردازیم، از میان رهنمودهای بزرگان به سخنان گهربار امام عارفان، امام سجاد علیه السلام تمسک جسته­ایم. پس از بررسی دعای یازدهم دریافتیم که ذکر، شکر و طاعت، تقوا، دعا، توبه و توسل، به عنوان راههای دستیابی به عاقبت به خیری مطرح گشته است  و غفلت، اصلی ترین مانع بر سر مسیر عاقبت خیر است و از اوقات فراغت نیز می توان به عنوان ابزاری در رسیدن به عاقبت خیر یا مانعی بزرگ بر سر راه عاقبت به خیری یاد نمود.

واژگان کلیدی:صحیفۀ سجادیه، امام سجاد، عاقبت‌به‌خیری، خودشناسی، ذکر، شکر، غفلت

سركار خانم محبوبه موذني، طلبه فارغ التحصيل سطح 2

با عنایت بر اینکه موضوع تحقیق «مصادیق من یشاء در قرآن» می باشد. لذا محقق تحقیق حاضر را با مطالعه ی کتب تدوین شده با محوریت اراده و مشیت الهی در سه فصل ، فصل مقدماتی : کلیات . فصل اول : مصادیق اعتقادی من یشاء . فصل دوم : مصادیق اقتصادی من یشاء . فصل سوم : مصادیق اخلاقی من یشاء ، تدوین نموده است لذا در این تحقیق خواهیم خواند که مصادیق اعتقادی من یشاء : هدایت و ضلالت و رحمت و عذاب و غفران . و مصادیق اقتصادی : رزق . و مصادیق اخلاقی : تزکیه نفس ، حکمت ، فضل ، توبه ، نصرت ، نزول فرشتگان و شفاعت است . جمله « من یشاء » به معنی اراده و مشیت بی دلیل نیست بلکه تا مجاهده و تلاش از ناحیه بندگان نباشد موهبتی از ناحیه خدا صورت نمی گیرد به هر حال این واقعیتی است که در نظام هستی ، اصالت از آن هدایت ، رحمت ،  غفران ، رزق ، حکمت ، فضل و شفاعت ، سعادت و رستگاری است و کفر و فسق وضلالت و عذاب همگی عارضی و غیر اصیل می باشند . همه مصادیق « من یشاء » تحت تاثیر حکمت و مصلحت  و اراده خداوند است . هر چند مشیت و خواست  انسان در طول مشیت الهی است . ولی باید توجه داشت که علت تعلق گرفتن مشیت الهی بر هدایت و ضلالت انسان عمل خود بندگان است و فسق و تبهکاری آدمی مایه ی  تعلق مشیت خداوند بر گمراهی و عذاب آنان می شود . شخصی که به خدا گرایش نداشته و کفر می ورزد خود زمینه ساز مشیت الهی برای گمراه سازی او می شود و باعث می شود که از هدایت و رحمت و غفران و … دور شود . پس هر انسان در یک فرایندی خود سعادت و شقاوت خود را انتخاب می کند .

واژگان کلیدی : مصادیق من یشاء ، مشیت الهی ، حکمت الهی ، اراده الهی

سركارخانم سهيلا رنجبريان

اصل فرح یکی از ضروری ترین امیال وجود انسان است که بدون آن حیاه طیبه و زندگی کامل تحقق نمی یابد و از آنجا که به دنبال هر میلی در وجود انسان پاسخی در بیرون وجود دارد پرداختن به مقوله فرح و مرح از همان ابتدای آفرینش مورد توجه بوده است. پژوهش حاضر به بررسی فرح و مرح در آیات قرآن پرداخته است. محقق در پژوهش حاضر سعی بر آن دارد با ارائه معیارهای صحیح فرح از منظر قرآن و بررسی علل و مصادیق فرح باطل و مرح خلط ناشی از عدم شناخت مصداق واقعی فرح که جامعه امروز گریبان گیر آن است برطرف نماید تا علاوه بر فراهم شدن راهنمایی عملی در این زمینه موضع قرآن در مورد فرح و مرح و بایدها و نبایدهای آن بیش از پیش روشن گردد. روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیل محتواست. بنابراین سخن اصلی این پژوهش این که قرآن هرگز مخالف فرح نبوده ولی مطلق فرح مورد تأیید قرآن نیست. قرآن کریم علت این که چرا دشمنان مستکبر انبیاء الهی دچار عذاب شدید و دردناک دوزخ می شوند را فرح و نشاط ناروا می داند. بنابراین مخالفت قرآن با برخی از مصادیق فرح و مرح و اعمال محدودیت هایی در این زمینه به دلیل تأمین و تضمین فرح حقیقی و پایدار آینده است. قرآن کریم با ارائه معیارهای صحیح فرح همه افراد جامعه را به سوی فرح حقیقی و ممدوح سوق داده و عوامل مختلف ایجاد کننده آن را نیز مطرح نموده است و آنان را از فرح باطل و مرح که همچون سدی در مقابل کمال و سعادت آدمیان است برحذر داشته است و به دلیل لحاظ کردن ویژگی فطری انسان و مد نظر قرار دادن صلاح دنیا و آخرت او دیدگاه کامل و جامعی در مورد مصادیق فرح و مرح، عوامل فرح و راه کارهای ایجاد فرح، آداب و موانع آن در انسان دارد.

واژگان کلیدی: فرح، مرح،سرور، قرآن

سركارخانم فاطمه حسيني شريف