بر اساس مبانی فقه اسلامی، دفاع مشروع محدود به مرزهای جغرافیایی یک کشور است و دفاع در خارج از مرزهای جغرافیایی همواره محل اختلاف نظر صاحب­نظران بوده است. در این تحقیق، مشروعیت دفاع در خارج از مرز در دو حوزه­ی دفاع از خود و دفاع از دیگران با جست و جو در مبانی فهقی (آیات، روایات، عقل و اجماع) مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی منابع فقهی معتبر و رویه و عرف بین المللی نشان می­دهد در حوزه دفاع از دیگران، مصداق­هایی چون دفاع از هم ­پیمان، مداخله با دعوت یا رضایت کشور مورد تهاجم بر اساس مبانی اسلامی قابل توجیه است. مشروعیت دفاع از خود در خارج از مرزها در جایی که ورود خسارت قطعی یا نزدیک به قطعی بودن همراه با قرائن متقن باشد و توسل به زور برای دفاع از خود ضرورت داشته باشد بر اساس مبانی فقهی پذیرفته شده است. در هر دو قلمرو دفاع از خود و دیگران مشروعیت دفاع در خارج از مرزها قابل اثبات است.

واژگان کلیدی: جهاد، دفاع خارج از مرز، دفاع مشروع، دفاع پیشدستانه.

(فاطمه دربندی طلبه پایه پنجم)